De gouden herfst: versterk je mentale fitheid en verminder somberheid

Buiten wordt het kouder en donkerder en dat maakt veel mensen somber. Daar is een logische verklaring voor, die we graag met je delen. Maar wat we nog liever met je delen zijn onze tips om somberheid te verminderen. Wij willen dat jij de herfst als leuk en gezellig ervaart en zoveel mogelijk gaat genieten!

Waarom voel ik me somber in de herfst?

De herfstzon verdwijnt eerder achter de horizon dan we de laatste maanden gewend zijn. Ook komt de zon later op. We hebben hierdoor minder zonuren op een dag en het lijkt alsof de dagen steeds korter worden. Doordat je minder natuurlijk licht opvangt gedurende de dag kan je biologische klok in de war raken. Dit heeft invloed op je stemming. Je kunt bijvoorbeeld slechter slapen, voelt je lusteloos of geniet minder van dingen dan voorheen.

Zonlicht maakt serotonine aan in je hersenen. Dit wordt ook wel het ‘gelukshormoon’ genoemd. Doordat er minder zon is, maak je dus ook minder serotonine aan. Dit kan je somberheid verergeren.

Daarnaast kan de overgang van de zomer naar de herfst je herinneren aan verplichten, zoals je werk of school. In de zomer kunnen we dit soort dingen vaak makkelijker loslaten. En doordat de dagen korter lijken in de herfst, lijkt het ook alsof je minder tijd hebt voor ‘de leuke dingen’. Dat kan stress geven en je somber laten voelen. Maar: dit is een kwestie van wennen. Je kunt prima leuke dingen blijven doen, want er zitten nog net zoveel uren in een dag. Je hoeft jezelf alleen de tijd en ruimte hiervoor te geven.

Sfeer afbeelding van de herfst met een pompoen, kleedjes, een boek, een kaars en kaneel

Wat kan ik doen tegen somberheid?

Gelukkig zijn er veel dingen die je zelf kunt doen om je somberheid te verminderen. We geven je hier tips om je minder somber te voelen, meer te ontspannen en meer te genieten:

1. Blijf actief: Deze is super belangrijk! Bewegen is namelijk heel effectief tegen somberheid. Door oefeningen zoals wandelen, fietsen of yoga stimuleer je de afgifte van endorfines in je lichaam. Dit verbetert je stemming.

2. Ga naar buiten: Ook al is het minder lekker weer, probeer wel zoveel mogelijk daglicht op te vangen. Vooral in de ochtend. Dit helpt namelijk om je biologische klok beter te laten werken. Maak het jezelf makkelijker met bijvoorbeeld een stormparaplu of een fijn regenpak, zodat je ook op díe dagen naar buiten gaat.

3. Gebruik een piekerdagboek: Somberheid kan ontstaan door vaak te piekeren. Je kunt vastraken in je eigen hoofd en jezelf met allerlei negatieve gedachten bombarderen. Een piekerdagboek is een werkende methode om gepieker te verminderen. Rooster elke dag een momentje voor jezelf in en schrijf dan al je piekergedachten op. Pieker je buiten dit moment? Schrijf dan het onderwerp even op en laat het los tot jouw piekermoment.

4. Lach vaker: Wist je dat je je brein voor de gek kunt houden om je blijer te voelen? Jouw brein maakt namelijk geen onderscheid tussen nep lachen en echt lachen. Dus zelfs als het je niet lukt om humor op te zoeken (gekke films, gezellige avondjes en lachwekkende spelletjes), helpt nep lachen ook om je stemming te verbeteren.

5. Neem extra vitamine D: Heb je last van vermoeidheid? Vitamine D-supplementen kunnen je ondersteunen. Wie een donkere huidskleur heeft, neemt minder snel vitamine D op en kan hier dus extra baat bij hebben. Je kunt een eventueel tekort laten testen via je huisarts. Lees altijd de bijsluiter en ga verantwoord om met supplementen.

6. Ontspan meer: Mindfulness en meditatie werken goed tegen stress en daarmee ook tegen stemmingsklachten. Er zijn allerlei ‘guided meditation’ sessies op YouTube en Spotify die je op weg kunnen helpen. Ook yin yoga is een hele goede om meer in je lichaam te komen en meer uit je hoofd.

7. Probeer lichttherapie: Een daglichtlamp kan voor veel mensen een verschil maken tegen somberheid op de donkere dagen. Zeker wanneer je weinig buitenkomt, bijvoorbeeld door je werk. Twee derde van de mensen die zo’n daglichtlamp probeert, merkt een positief verschil.

8. Stel doelen: Als mens voelen we ons graag nuttig. Misschien had je in de zomer veel plannen en doelen en is dat nu minder. Kijk eens of je een aantal korte termijn en lange termijn doelen voor jezelf kunt stellen. Deze zorgen voor zingeving en helpen om je stemming te verbeteren.

9. Vergroot je veerkracht: Je kunt tegenslagen beter aan door je veerkracht te vergroten. Beweging en mindfulness helpen hier bijvoorbeeld bij, maar ook hoe jij denkt over bepaalde zaken. Probeer meer aandacht te krijgen voor de leuke, positieve dingen. Doe zoveel mogelijk dingen waar je energie uit haalt. Ga een de slag met een groei mindset (zie de Mirro-module Veerkracht voor een handige oefening). Beoefen dankbaarheid en zorg extra goed voor jezelf.

10. Versterk je sociale netwerk: Laat de herfst geen excuus zijn om je terug te trekken. Juist dat sociale contact met je vrienden en familie houdt de somberheid buiten de deur. Samen zijn, samen lachen en het voelen van de verbinding met anderen kunnen je humeur enorm verbeteren. Organiseer bijvoorbeeld filmavondjes, spelletjesavonden, gezamenlijke boswandelingen of ga samen hardlopen.

11. Zorg voor planten: Er zijn meerdere planten die jouw lusteloze en sombere gevoelens kunnen verlichten. Lavendel wordt al eeuwen gebruik bij depressies en om mensen te kalmeren; de geur verlaagt de hartslag in stressvolle situaties. Jasmijn helpt tegen angst en slaapproblemen; de plant is moleculair vergelijkbaar met valium. Citrusgeuren werken opwekkend en bergamot kan somberheid verminderen en een positieve stemming bevorderen. Je kunt deze planten op je bureau zetten, er thee van drinken of als etherische olie gebruiken (verdund op je huid, onverdund in een diffuser).

12. Zorg voor voldoende slaap: Je kunt slaapproblemen krijgen door de herfst, doordat je biologische klok in de war is. Probeer daarom een vast slaapritueel aan te houden. Ontspan in het uurtje voor je gaat slapen en beperk je schermtijd. Zorg voor een koele slaapkamer van zo’n 17 graden, die donker en stil is. Slaap eventueel met oordopjes in. En kijk ’s ochtends – voor zover dat mogelijk is – de zon in; dit helpt voor je biologische klok. Ook helpt het om alcohol, suiker en cafeïne te beperken.

Hopelijk helpen deze 12 tips je om je minder somber en lusteloos te voelen. Maar omdat we je graag ook praktisch ondersteunen, geven we je ook een fijne oefening mee. Deze kun je doen waar en wanneer je maar wilt, op een moment dat het voor jou past.

Persoon die buiten op een bankje zit om daglicht op te vangen in de herfst tegen somberheid

Praktische oefening: genieten van de kleine dingen

In deze oefening ga je oefenen met dankbaarheid. Door je dankbaar te voelen, kun je jouw stemming boosten en somberheid verminderen. Deze oefening lijkt misschien simpel – en dat is ‘ie ook – maar het werkt wel!

Schrijf elke dag 3 dingen op waar je dankbaar voor bent. Dit kunnen kleine momenten of ervaringen zijn, zoals een lekkere kop thee, een leuk gesprek, een glimlach van een vreemdeling of een vogeltje in de tuin. Het kan helpen om hier een speciaal schriftje voor te halen; eentje die er vrolijk uitziet bijvoorbeeld.

Doe dit 6 weken lang. Waarom 6 weken? Omdat het gemiddeld zo lang duurt om van nieuw gedrag een gewoonte te maken. Je zult merken dat je gedachten automatisch gaan focussen op de leuke, positieve dingen. Dat werkt goed tegen somberheid en stress en het helpt je om mentaal fitter te worden.

Reflecteer en ervaar. Neem aan het einde van de week even de tijd om je notities terug te lezen. Voel hoe deze fijne momenten invloed hebben op jouw humeur.

Met deze dankbaarheidsoefening kun jij de herfst welkom heten met een glimlach en een warm hart.

Ervaar een gouden herfst

Je hoeft dus niet weg te zakken in somberheid zodra de herfstblaadjes vallen. Blijf actief, zorg voor voldoende daglicht, ga de verbinding aan met anderen, onderhoud je mentale welzijn en geniet van de kleine dingen. Zo zorg je voor een houden herfst!

De Mirro-module Somberheid kan jou verder ondersteunen met tips, oefeningen en ervaringsverhalen. Je bent namelijk zeker niet de enige die zich somber of lusteloos voelt in de herfst. Je gebruikt de module helemaal anoniem en gratis via jouw werkgever, school en/of zorgverzekeraar.

Daarnaast hebben we modules voor beter slapen, meer zelfvertrouwen, minder piekeren en nog veel meer. Ook kan Kleurjeleven jou gratis en anoniem helpen met begeleiding van een psycholoog.


Hielpen deze tips je? Misschien kun je een ander er ook mee helpen. Stuur ze door naar iemand die wel wat rust kan gebruiken.

10 praktische tips om minder te piekeren

Heb je last van gedachten die de hele tijd terugkomen? En vind je het moeilijk om piekergedrag te stoppen? We geven je graag wat tips zodat je meer rust in je hoofd krijgt.

1. Gebruik je verbeeldingskracht

Wanneer je merkt dat je aan het piekeren bent, stel jezelf dan voor dat je je zorgen in een luchtballon stopt en ze zachtjes de lucht in laat zweven. Kijk ze na terwijl ze wegdrijven en laat ze los.

2. Stel een piekerkwartier in

Reserveer een specifieke tijd gedurende de dag, bijvoorbeeld 15 minuten, als je ‘piekerkwartier’. Als je tijdens de dag begint te piekeren, schrijf je zorgen even kort op (mag in steekwoorden). Bewaar ze vervolgens voor je piekerkwartier, waarin je vrij gaat piekeren en deze zorgelijke gedachten even de aandacht geeft. Je beperkt je gepieker zo tot een klein moment van de dag in plaats van dat het de hele dag de vrije loop heeft!

3. Verander je innerlijke dialoog

Geef je piekergedachten namen zoals ‘de zorgtrol’ of ‘het piekerduiveltje’. Wanneer deze gedachten opkomen, zeg dan tegen jezelf: “Niet nu, zorgtrol!” Het klinkt misschien grappig, maar het kan je helpen om afstand te nemen van je zorgen.

4. Houd een piekerdagboek bij

Houd een klein notitieboekje bij de hand (of je mobiel) en schrijf je piekergedachten op zodra je ze hebt. Hierdoor kun je je gedachten loslaten. Je kunt de gedachten dan ook op een later moment onder de loep nemen. Meer inzicht krijgen in je zorgen helpt om stappen te kunnen zetten die ze verminderen.

5. Gebruik een zorgenpopje

Koop of maak een klein popje of figuurtje. Vertel het je zorgen voordat je gaat slapen en leg het popje naast je bed. Laat het ’s nachts je zorgen bewaken zodat jij kunt rusten.

6. Teken jouw zorgen

Als je niet van schrijven houdt, teken dan je zorgen. Dit kan helpen om ze visueel te maken en ze minder abstract en overweldigend te laten lijken.

7. Luister naar muziek

Maak een afspeellijst met opbeurende muziek en speel deze af wanneer je merkt dat je begint te piekeren. Muziek kan je stemming veranderen en je uit de piekercyclus halen.

8. Beoefen (yin) yoga

Probeer een rustige yogasessie te doen waarbij je je op je ademhaling en bewegingen concentreert. Dit kan je helpen om in het moment te blijven en je gedachten los te laten.

9. Oefen met piekerpopcorn

Beeld je piekergedachten in als popcorn die omhoog springt. Laat ze dan zachtjes weer naar beneden dwarrelen en uit je zicht verdwijnen.

10. Maak een piekerwandeling

Maak een wandeling en observeer de wereld om je heen. Focus op de natuur, geluiden en geuren om je gedachten weg te leiden van het piekeren.

Experimenteer met deze tips en ontdek welke het beste voor jou werken. Het doel is om je piekergedachten te doorbreken en jezelf toe te staan meer in het heden te leven. Piekeren kun je verminderen en zelfs stoppen, als je dit een prioriteit maakt!


Hielpen deze oefeningen je? Misschien kun je een ander er ook mee helpen. Stuur ze door naar iemand die wel wat minder mag piekeren! Of check onze online modules voor handvatten bij piekeren – gratis en anoniem via je zorgverzekering, onderwijsinstelling en werkgever.

Omarm het onbekende en verminder je angst voor ‘wat als…’

Denk je vaak aan wat er in de nabije of verre toekomst zou kunnen gebeuren? En maak je je daar zorgen om? In deze blog leggen we je uit dat dit heel normaal is en we geven je handvatten om deze angst te verminderen.

Angst voor het onbekende: Waar komt het vandaan?

Angst voor het onbekende is een normaal fenomeen, dat stamt uit onze oertijd. We hebben een natuurlijke behoefte aan veiligheid en zekerheid (dat betekent voor ons: leven). Die angst komt naar voren wanneer we geconfronteerd worden met nieuwe situaties, veranderingen of onzekere uitkomsten. Ons brein probeert ons dan te beschermen door te waarschuwen voor mogelijke risico’s en gevaren (want dat zou kunnen betekenen: dood).

Het ‘Wat als’-denken is een veelvoorkomende trigger voor deze angst. We vragen onszelf voortdurend af: “Wat als er iets misgaat?” of “Wat als ik er niet mee kan omgaan?” Dit kan leiden tot piekeren en een gevoel van machteloosheid.

Praktische stappen om angst voor het onbekende aan te pakken:

Gelukkig zijn er effectieve manieren om met angst voor het onbekende om te gaan en weer in controle te komen. Probeer deze stappen:

  • Erken je angst: Het is oké om je angstig te voelen bij iets onbekends. Laat deze emotie er zijn, zonder het te veroordelen. Angst is nou eenmaal een normaal onderdeel van het leven. Door ertegen te vechten, vergroot je de angst. Door het te accepteren en het los te laten, laat je angst niet de hoofdrol spelen in jouw leven.
  • Ademhalingsoefeningen: Leer eenvoudige ademhalingstechnieken om jezelf te kalmeren wanneer de angst toeslaat. Door diep adem te halen, kun je je zenuwstelsel tot rust brengen en meer helderheid krijgen. Probeer bijvoorbeeld box breathing, dit is heel effectief bij paniekaanvallen. Ook kun je de 5-4-3-2-1 methode gebruiken.
  • Richt je op het heden: Probeer je te concentreren op het hier en nu, in plaats van je zorgen te maken over de toekomst. Waar ben je? Met wie? Wat zie je? Wat voel je? Wat ruik je? Wat hoor je? Hoe voelt je lichaam aan? Mindfulness kan je helpen om in het moment te leven en je gedachten los te laten. Dit is een krachtige methode tegen angst voor het onbekende.
  • Confronteer je angsten: Begin met kleine stapjes in het onbekende en bouw langzaam je zelfvertrouwen op. Zo kun je wennen aan veranderingen en nieuwe situaties. Ben je erg bang voor honden (wat als hij bijt?)? Ga dan eerst eens naar plaatjes kijken van honden, net zo lang tot je je hier comfortabel bij voelt. Later kun je door een park lopen waar honden zijn (aan de riem) en als laatste stap kun je een hond proberen te voeren of aaien. Hoe vaker je hier een positieve ervaring mee hebt (hij bijt niet!), hoe kleiner je angst wordt.
  • Helpende gedachten: Identificeer en vervang negatieve gedachten door positieve, helpende gedachten. Herinner jezelf eraan dat je veerkrachtig bent en dat je uitdagingen kunt overwinnen. Je bent niet voor niets zo ver gekomen als dat je nu bent!
  • Raadpleeg de Mirro-module Angst en paniek: We begrijpen dat het overwinnen van angst voor het onbekende niet altijd makkelijk is. Onze module helpt je daarom met waardevolle info, oefeningen en tips. Leer technieken om je angst te beheersen, je gedachten te sturen en meer zelfvertrouwen te krijgen bij het omgaan met het onbekende.

Angst voor het onbekende is een menselijke emotie, maar het hoeft niet jouw leven te beheersen. Door je angst te erkennen en praktische stappen te ondernemen, kun je leren om het onbekende te omarmen. De Mirro-module helpt je sterker in je schoenen te staan en met een positieve mindset de toekomst in te gaan. Geloof in je eigen kracht!


Mirro inzetten om jouw organisatie mentaal fit te maken en te houden? Vraag een gratis proefaccount aan.

Oefening: Verminder angst en paniek

Een praktische en effectieve oefening om angst en paniek te verkleinen is de 5-4-3-2-1 methode. Deze oefening is gebaseerd op de grondingstechnieken uit de psychologie. Het kan helpen om je aandacht in het hier en nu te brengen, waardoor angstige gedachten verminderen. Volg deze 5 simpele stappen:

Angst en paniek verkleinen in 5 stappen

  • 5 dingen zien: Benoem in gedachten 5 dingen die je om je heen ziet. Let op de details van elk object, bijvoorbeeld de kleur, vorm of textuur. Dit helpt je om je aandacht naar het heden te brengen en je af te leiden van piekergedachten.
  • 4 dingen aanraken: Raak vervolgens 4 dingen in je omgeving aan. Focus op de sensaties die je voelt wanneer je deze objecten aanraakt, bijvoorbeeld de gladheid van een tafelblad of de zachtheid van een kussen. Concentreer je volledig op deze aanrakingen en laat andere gedachten los.
  • 3 geluiden horen: Luister naar 3 geluiden om je heen. Dit kunnen geluiden zijn van het verkeer, zingende vogels of het geluid van je ademhaling. Probeer je te concentreren op deze geluiden en merk op hoe ze komen en gaan.
  • 2 dingen ruiken: Richt je aandacht op 2 geuren die je opmerkt. Misschien is het de geur van je omgeving, zoals een frisse lucht of de geur van bloemen of wasgoed. Adem langzaam in en probeer deze geuren bewust waar te nemen.
  • 1 ding proeven: Tot slot, concentreer je op 1 smaak in je mond. Neem een slokje van je favoriete drankje of eet iets kleins. Probeer bewust te proeven en de sensatie van de smaak op te merken.

Met deze oefening grond je jezelf in het huidige moment. Snel en effectief. Angstige gedachten verdwijnen naar de achtergrond en je voelt je kalm en rustig. Soms kan het prettig zijn om de oefening te herhalen.

Meer handvatten voor omgaan met angst en paniek? De Mirro-module Angst en paniek geeft je waardevolle informatie, tips en inzichten. Je gaat met praktische oefeningen aan de slag om je angsten te herkennen, te accepteren en te confronteren. Zo hoeft angst of paniek geen hoofdrol te spelen in jouw leven.


Mirro inzetten om jouw organisatie mentaal fit te maken en te houden? Vraag een gratis proefaccount aan.

4 Fysieke tips voor mentale fitheid

Wat je doet, heeft invloed op wat je voelt. Merk je dat je gespannen, angstig of onrustig bent? Of zit je gewoon niet zo lekker in je vel? Oefen dan met de volgende tips:

1.    Water drinken voor meer energie

Te weinig vocht zorgt voor energieverlies. Daardoor werken je hersenen minder goed. Je kunt verschillende klachten ervaren. Zoals hoofdpijn, duizeligheid en misselijkheid. Houd jezelf fris en energiek door iedere dag voldoende water te drinken.

Vind je water niet lekker of saai? Probeer het drinken leuker te maken met een rietje of een smaakje. Zoals een schijfje citroen of een takje munt.

Vergeet je vaak water te drinken? Er zijn veel apps die je een reminder geven. Zoek in je app-winkel naar ‘waterherinnering’, ‘hydro coach’ of ‘water reminder’.

2.    De juiste voeding voor een fit brein

Je bent wat je eet. Die uitspraak is algemeen bekend. Het houdt in dat je uit je lichaam haalt wat je erin stopt. Voeding speelt een grote rol bij het gezond houden van je brein. Zo wordt één keer in de week een portie vette vis aangeraden. Om de mentale achteruitgang en kans op dementie te verlagen.

Groenten en fruit lijken, naast de lichamelijke gezondheid, ook goed te zijn voor de mentale gezondheid. Dat blijkt uit een studie van het wetenschappelijke tijdschrift Nutrients. Met name bessen, citrusvruchten en groene bladgroenten stimuleren optimisme en zelfvertrouwen. En ze beschermen tegen depressieve symptomen. Eet dus lekker een mandarijntje in de middag.

Foto van groenten voor gezonde voeding, belangrijke voor je mentale gezondheid

3.    Wandelen tegen depressie of een burn-out

Wandelen is goed voor je lichaam en je brein. Uit onderzoek blijkt dat je lichaam dan een stofje (fenylethylamine) aanmaakt. Dat geeft je een heel blij gevoel. Vooral een lange wandeling zorgt voor dit positieve effect. Wandelen is dus goed tegen somberheid. Maar het helpt ook bij stressklachten en futloosheid.

Wil je je lichaam en geest écht een heerlijke boost geven? Ga bosbaden! In Japan is deze vorm van natuurtherapie al jaren een begrip. Zij noemen het Shinrin Yoku. In principe maak je een trage boswandeling. Waarbij je veel aandacht hebt voor je omgeving. De kleuren van de blaadjes. De verschillende planten die er groeien. De vogeltjes op de takken en in de lucht… Op deze wijze maak je je hoofd leeg. En je ervaart een vorm van mindfulness.

In het bos staan allerlei bomen en planten die etherische stoffen maken. Deze activeren het autonome zenuwstelsel, wat een boost geeft aan je immuunsysteem. Andere voordelen van shinrin yoku zijn verhoogde creativiteit. Een energieker gevoel. En minder negatieve gevoelens, zoals boosheid en angst.

4.    Mediteren tegen angst

Angst is een normale emotie. Noodzakelijk voor onze overleving. Maar soms neemt die angst de overhand. Het helpt om te mediteren.

Hoe mediteer je?

Je kunt op verschillende manieren mediteren. Zoek wat er bij je past.

Zoek een rustig plekje op zonder stoorzenders, zoals je telefoon en de tv. Ga prettig zitten, in een comfortabele outfit. En richt je aandacht op je ademhaling. Voel wat er in je lichaam gebeurt bij elke ademhaling. En laat alles zijn zoals het is, zonder er iets van te vinden. Zo ervaar je ook mindfulness.

Als het je niet lukt om je hoofd leeg te maken kun je Geleide Meditatie proberen. Online vind je vele video’s en geluidsbestanden die je helpen. Je kunt ook een rustgevend muziekje opzetten.


Mirro aanbieden via jouw organisatie? Zo houd je jouw werknemers, studenten of verzekerden mentaal fit. Vraag een gratis proefaccount aan.

Jouw organisatie ook mentaal fitter maken? Neem contact met ons op:

Stichting mirro

Adres Leidseveer 2-10 3511 SB Utrecht